Atenea se arrodilla ante mercurio: la enseñanza por competencias

Atenea oñesũ Mercurio renondépe: ñehekombo’e competencias rupive

Athena bows to Mercury: Teaching by competences

Estanislao Barrientos

Universidad Tecnológica Intercontinental

Vicerrectoría de la Investigación Científica y Tecnológica

De la Universidad Tecnológica Intercontinental

[email protected]

Resumen

Las supra-organizaciones del mundo, Organización Mundial del Comercio -OMC-; G-8; FMI, OCDE, Banco Mundial, BID, etc., han diseñado un modelo de enseñanza-aprendizaje, avalado por los Estados e impuesto a las instituciones educativas para su aplicación. El modelo de enseñanza se llama “La enseñanza por competencias”, término de origen netamente empresarial, que direcciona a los entes educativos, en particular a las universidades, a la formación de profesionales conforme a la demanda del mercado. Este nuevo enfoque de enseñanza se relaciona con la aparición del modelo empresarial impuesto a las universidades, dejando atrás lo que es esencial de la formación humana, lo cual puede ser representado por los dioses Mercurio y Atenea, respectivamente. La OCDE ha patrocinado el encuentro de representantes educativos de los países europeos en la ciudad de Bolonia, donde pactaron los principios declaratorios de Bolonia que luego se constituyó el pilar de la educación por competencia. Esta declaración de Bolonia fue especificada y puesta en marcha con el proyecto de Tunnig. La educación por competencia carece de un anclaje teórico pedagógico y sólo secentra en la formación de capacidades, de los accidentales y elementoscuantificables del ser humano para la profesionalización acorde a la exigencia o demanda del mercado. Este modelo educativo carece de una visión teleológica de sus impactos negativos para el hombre y la sociedad.

Palabras clave: Enseñanza por competencias, Atenea, Mercurio, OCDE, Declaración de Bolonia, Proyecto Tunnig, Visión teleológica, Impactos humanos.

Mombykypyre

Umi joaju guasu oĩva yvy ape ári, supra-organizaciones oñehenóiva, Organización Mundial del Comercio -OMC-; G-8; FMI, OCDE, Banco Mundial, BID hamba’e ningo ombosako’iva’ekue tekombo’erã omoneĩ ha ojopyva’ekue umi Estado tekombo’épe omboguata haguã. Peichagua tekombo’e héra “La enseñanza por competencias”, téra osẽva ñemúgui, oisãmbyhýva mbo’ehaokuérape, ko’ýte mbo’ehaovusukuérape, ombo’e haguã tapichakuérape mercado oipota ha ojerureháicha. Ko enfoque pyahu ñembo’erã osẽ umi modelo empresarial ojejopýva mbo’ehaovusu kuérapegui, ohejáva tapykuépe yvypóra ñembokatupyry añetete; ko’ã mba’e oikovahína oñerrepresentakuaa Mercurio ha Ateneo rupi. OCDE ombyatyukava’ekue tekombo’e motenondehára tetãnguéra Europayguápe táva Boloniape, omoheñói haguépe hikuái Bolonia remiandu pyenda, upe rire omopyendava’ekue tekombo’e por competencia oñehenóiva. Ko Bolonia remiandu oñehakã’i’o ha oñemboguata proyecto Tunnig rupi. Educación por competencia oñehenóiva ningo na’ipyendái ha ndaho’ói ha oñemboguata oñembokatupyry haguã tapichakuéra oikotevẽ háicha mercado. Ko modelo nahenonderãi, oguata iñakãrei, ha ndohechakuaái mba’evai oguerukuaáva tapichakuéra.

Mba’e mba’e rehepa oñe’ẽ: Tekombo’e competencia rupi, Atenea, Mercurio, OCDE, Declaración de Bolonia, Proyecto Tunnig, Visión teleológica, Impacto

Abstract

The world’smega-organizations, World Trade Organization-WTO; G-8; IMF, OECD, WorldBank, BID and others have designed a model of teaching and learning which is endorsed by the United States and mandatorily implementedinto educational institutions. The teaching model called "Teaching by Competences", a term which clearly has origins in business, is directed toward educational entities, particularly universities, in order to train professionals according to market demands. This new approach to teaching relates to the appearance of the business model self-imposed upon the universities, leaving behind that which is essential to holistic education, both of which can be represented by the Greek gods Mercury and Athena respectively. The OECD sponsored a meeting of educational representatives from the European countries held in the city of Bologna, where it established the principles of education by competences. The Bologna Process was specified and put into practice with the Tuning project. Education by competences lacks a foundation in pedagogical theory and only focuses on the formation of capabilities, of the accidental and quantifiable skills of the human being as part of his professionalization according to requirement or market demand. This educational model lacks teleological foresight of its negative impacts for both the individual and society.

Keywords: Teaching by Competences, Athena, Mercury, OCDE, Bologna Process, Tuning Project, Teleological Foresight, Human Impacts.